ISO 22000
Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi

ISO 22000:2018 standardı, “Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi”dir. Bu standart, gıda zincirinde yer alan kuruluşların, gıdanın tüketimi anında güvenli olmasını sağlamak ve gıda güvenliğine yönelik tehditleri kontrol altına almak için gerekli şartları kapsar. ISO 22000, Codex Alimentarius Komisyonu tarafından geliştirilen HACCP sistemi prensipleri ve uygulama basamaklarını tamamlar. Standart, ISO (International Organisation for Standardization) tarafından hazırlanmış ve 2018 yılı Haziran ayında yayınlanmıştır.

Kimler İçin Geçerlidir?

ISO 22000 standardının tüm şartları geneldir ve boyut ve karmaşıklığına bakılmaksızın gıda zincirinde yer alan tüm kuruluşlarda uygulanması amaçlanmaktadır. Gıda zincirinin bir veya daha fazla aşamasında, doğrudan veya dolaylı olarak yer alan kuruluşları içermektedir. Bir gıdanın tarladaki üreticisinden sofraya gelene kadar tüm aşamalarında bu belgeyi alabilir. Doğrudan gıda üreticilerinin yanında perakendeciler, toptancılar, gıda ekipmanı sağlayan üreticiler, temizlik ve sanitasyon hizmeti veren kuruluşlar, gıda ambalajlama ya da depolama yapan işletmeler için de uygun bir standarttır.

Neden Gereklidir?
ISO 22000 standardı;
  • Birçok ülkedeki yasal zorunlulukları da dikkate alarak hazırlandığından üretilen mal ve hizmetlerin uluslararası zincirle daha hızlı dolaşımına katkı sağlar.
  • İnsan sağlığı ve gıda güvenliğinin öne çıktığı bu dönemde güvenilirliği artırdığı gibi rekabet gücünü de olumlu yönde etkiler.
ISO 22000 ile:
  • Tüketiciyi bilinçlendirir.
  • Ürün ve hizmet kalitesini artırır, ölçülmesini sağlar.
  • Müşteri güvenini ve memnuniyetini sağlar.
  • Ticaret kolaylığı sağlar.
  • Çalışanların hijyen ve gıda güvenliği konusunda bilinçlenmesini sağlar.
  • Güvenli olmayan ürünün üretimi ve satış riskini azaltır.
  • Üretim ve işletmelerde disiplin oluşmasını sağlar.
  • Yönetimin etkinliğini artırır.
Hangi Ürünler İçin Uygulanabilir?

ISO 22000 standardı kapsamında belgelendirme yapılabilecek olan dolaylı ve dolaysız yer alan kuruluşlar şunlardır:

Kuruluşlar:

  • Çiftçiler
  • Hasatçılar
  • Yem üreticileri
  • Gıda bileşeni üreticileri
  • Gıda üreticileri
  • Gıda satıcıları
  • Gıda servisleri
  • Hazır yemek firmaları
  • Temizlik ve sanitasyon hizmeti veren kuruluşlar
  • Taşıyıcılar, depolama ve dağıtım kuruluşları vb.

Dolaylı Olan Kuruluşlar:

  • Ekipman sağlayan kuruluşlar
  • Temizlik ve sanitasyon ajanları
  • Ambalaj malzemeleri
  • Gıda ile temasta bulunan diğer öğeleri üreten kuruluşlar vb.
Ön Gereksinimleri Nelerdir?

ISO 22000 standardında uygunluğun sağlanabilmesi için şirketler aşağıdaki temel kriterleri yönetim sistemlerine adapte etmelidirler:

  • HACCP standardının adaptasyonu ve uygulanması
  • Dokümante edilmiş ve verimli çalışan bir kalite yönetim sistemi
  • Ön gereksinim şartlarının sağlanması
  • Kritik kontrol noktalarının oluşturulması

Aşağıdaki unsurlar yerine getirilecek şekilde uygulanarak sistem oluşturulur:

  • Tehlikelerin tanımlanması ve değerlendirilmesi yapılmalıdır (tehlike analizi).
  • Operasyonel ön gereksinim programları yazılı hale getirilmelidir.
  • HACCP planı oluşturulmalıdır.
  • Ham madde, katkı maddeleri, ürünle temas eden ambalaj malzemeleri ve son ürün özellikleri ve tasarlanmış kullanım tanımlanmalıdır.
  • İzlenebilirlik sistemi tanımlanmalıdır.
  • Doğrulama ve geliştirme için süreçler planlanmalıdır.
Belgelendirme Süreci

Firmalar mutlaka orijinal ISO 22000 standardını edinmelidir. ISO 22000 standardı sistemin kurulmuş ve uygulamaya alınmış olması gerekmektedir (en az 3 ay boyunca işleyen bir sistem olmalıdır). Belgelendirme kuruluşları firma kapsamına göre akredite olabilir ya da akreditasyonsuz verme yetkisine sahip olabilirler.

  1. Öncelikle belgelendirme kuruluşundan teklif alınır.
  2. Teklif onayından sonra gerekli denetçi atamaları yapılarak gün belirlenir.
  3. Denetim planı hazırlanır.
  4. Ön değerlendirme yapılabilir (isteğe bağlı).

 

Denetim:

  • Denetim süresi firmanın büyüklüğüne ve çalışan sayısına bağlı olarak değişir.
  • Denetim üretim sahalarına göre değişiklik gösterebilir.
  • Belgelendirme yenilemesinde tüm gereklilikler incelenir.
  • Detaylı rapor belgelendirme kuruluşuna gönderilir. Rapor inceleme ve onayından sonra sertifika hazırlanır.
  • Sertifikalar her yıl gözetim denetimine girmek şartı ile 3 yıl geçerlidir.

Sertifikasyon için sürekli uygunluk gerekmektedir.